Ηλεκτρονική Υπηρεσία Υποστήριξης μελών & φίλων

Το μέλλον του κλάδου της Ναυτιλίας στην εποχή των τεχνολογικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων πρέπει να είναι: Σύγχρονος και ενεργειακά αυτοδύναμος στόλος, ανταγωνιστικές υποδομές και υπηρεσίες, πυλώνας ανάπτυξης και ποιοτικής αναβάθμισης του εθνικού τουριστικού προϊόντος, της εγχώριας βιομηχανίας και μεταποίησης και μηχανισμός παραγωγής σταθερών και ποιοτικών θέσεων εργασίας[13].

Τόσο η εγχώρια όσο και η ποντοπόρος ναυτιλία, αποτελούν παραγωγικές δραστηριότητες άρρηκτα συνδεδεμένες με τις εθνικές δυνατότητες επιχειρηματικής και εμπορικής ισχύος, ανταγωνιστικής κυριαρχίας σε διεθνές επίπεδο, πηγή δημοσίων εσόδων, περιφερειακής συνδεσιμότητας της νησιωτικής χώρας και διαχρονικής παροχής χιλιάδων θέσεων εργασίας καθώς και υπεραξίας στις μεταφορές και στον τουριστικό κλάδο. Προκειμένου αυτή η θετική συνεισφορά του κλάδου να συνεχιστεί και να καταφέρει να πρωτοπορήσει απέναντι στις νέες προκλήσεις της εποχής, ιδίως των τεχνολογικών εξελίξεων και των περιβαλλοντικών απαιτήσεων προτείνουμε παρεμβάσεις σε 4 κύριους άξονες, με συνδυασμένες πρωτοβουλίες τόσο της πολιτείας όσο και των επιχειρηματικών και επενδυτικών δυνάμεων του κλάδου.

Προτάσεις για την Ναυτιλία

1. Εμπορικός στόλος ενεργειακής αυτονομίας και τεχνολογικής πρωτοπορίας

Η ανανέωση των δρομολογημένων και μη ακτοπλοϊκών πλοίων όλων των κατηγοριών σε ορίζοντα δεκαετίας, με νέα πλοία μειωμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος, κατ’ εφαρμογή των αποφάσεων του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για την κλιματική αλλαγή, με τελικό στόχο την εκμηδένιση των αέριων ρύπων που εκλύονται από τα πλοία αυτά.

Παράλληλα, εκσυγχρονισμός και τεχνολογική αναβάθμιση σκαφών, μέσω κινήτρων συμπράξεων και συνεργασιών, με εγχώριες εταιρείες παραγωγής λύσεων και εφαρμογών υψηλής τεχνολογίας. Μέσω του ευρύτερου στόχου για την ανάκαμψη της εγχώριας υπεραξίας και επαναβιομηχάνισης της εθνικής οικονομίας προτείνονται σειρά επενδυτικών και φορολογικών κινήτρων για την αξιοποίηση των ελληνικών ναυπηγικών εγκαταστάσεων και του εγχώριου ανθρώπινου δυναμικού.

• Αναβάθμιση του θαλάσσιου τουρισμού, των λιμενικών υποδομών και υπηρεσιών και των λειτουργιών του δημόσιου τομέα
  Στο πλαίσιο των δημοσίων επενδύσεων και της αξιοποίησης του ταμείου ανάκαμψης για την αναβάθμιση και ενίσχυση των δημοσίων υποδομών και δικτύων, παρεμβάσεις τεχνολογικής, περιβαλλοντικής και αναβάθμισης λιμένων και μαρίνων σε όλη την επικράτεια και προσαρμογή των τουριστικών υποδομών στις ανάγκες του περιηγητικού τουρισμού και της κρουαζιέρας. Εφαρμογή πολιτικής προσέλκυσης περιηγητικών πλοίων μικρού μεγέθους, με δυνατότητα προσέγγισης σε περισσότερους σταθμούς και αντίστοιχα την ελεγχόμενη προσέγγιση μεγάλων κρουαζιερόπλοιων σε σταθμούς μεγάλης ζήτησης, με επιβολή τοπικών και εποχικών τελών ελλιμενισμού / αγκυροβολίας.

Ενθάρρυνση της διανυκτέρευσης πλοίων, ώστε να ωφελούνται οι τοπικές οικονομίες, καθότι το ισχύον σύστημα «all inclusive» τους αποστερεί έσοδα. Παροχή κινήτρων για την εκτέλεση εργασιών ανακαίνισης / επισκευών / συντήρησης που διενεργούνται κατά τη χειμερινή περίοδο, καθώς και για τον εφοδιασμό των πλοίων με εγχώρια προϊόντα. Δημιουργία εγκαταστάσεων υποδοχής λυμάτων και σταθμών ηλεκτροδότησης στα μεγάλα λιμάνια.

Προσέλκυση αλλοδαπών σκαφών αναψυχής για μόνιμο ελλιμενισμό στις ελληνικές μαρίνες. Εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση μέσω ΣΔΙΤ των υφιστάμενων και η κατασκευή νέων μαρινών.

Ψηφιοποίηση και εκσυγχρονισμός των διαδικασιών νηολόγησης, ναύλωσης και άλλων που αφορούν τη σχέση με τον δημόσιο τομέα, στην ψηφιακή εποχή.

• Προσαρμογή της λιμενικής πολιτικής στην σύγχρονη συνδεσιμότητα και στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις
  Ο τρόπος λειτουργίας του Λιμένα Πειραιά και η κινητικότητα αναφορικά με περιφερειακά λιμάνια, σε συνδυασμό με την εξέλιξη των θαλάσσιων μεταφορών και την προβλεπόμενη αναβάθμιση της Ελλάδος ως μεταφορικού κόμβου μεταξύ της Ευρώπης και της Εγγύς, Μέσης και Άπω Ανατολής αλλά και της ανατολικής Αφρικής, απαιτούν προσαρμογή της γενικότερης λιμενικής πολιτικής είτε ως προς τον κεντρικό σχεδιασμό είτε ως προς τις παράπλευρες υπηρεσίες.

– Οι κόμβοι διασύνδεσης συγκοινωνιακών μέσων αποτελούν βασικούς κρίκους της μεταφορικής αλυσίδας επιβατών και εμπορευμάτων. Η λειτουργία τους απαιτεί ανταποδοτικότητα, ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα στο μέγιστο επίπεδο.

– Επίτευξη του περιβαλλοντικού στόχου πριν από το 2040, στο θέμα της αποκομιδής στερεών και υγρών αποβλήτων από τα πλοία, με την ευέλικτη και λιγότερο γραφειοκρατική λειτουργία της υπηρεσίας αυτής, ώστε ο διαχειριστής του πλοίου να έχει τη δυνατότητα επιλογής του κατάλληλου πιστοποιημένου αναδόχου χωρίς τη μεσολάβηση του λιμενικού οργανισμού.

– Ολοκλήρωση της δημιουργία Εθνικής Ενιαίας Πλατφόρμας Λιμενικής Κοινότητας (National Integrated Port Community System), ώστε να απλουστευθούν και να διευκολυνθούν όλοι οι φορείς, ιδιωτικοί και δημόσιοι, που εμπλέκονται κατά τον ελλιμενισμό και την εξυπηρέτηση των πλοίων, με συνθήκες διασφάλισης του απορρήτου των πληροφοριών.

- Συνεργασία πολιτείας με περιβαλλοντικούς φορείς και φιλοζωικές οργανώσεις, για τα μέτρα για την προστασία των απειλούμενων φυσητήρων, αλλά και άλλων θαλάσσιων απειλούμενων ειδών. Τεχνολογικές εφαρμογές είτε επάνω σε πλεούμενα είτε σε κομβικά θαλάσσια και παραθαλάσσια σημεία.

• Εργασία, εκπαίδευση και τεχνολογική κατάρτιση
  Η εφαρμογή και απόδοση μιας σύγχρονης ανταγωνιστικής και αναπτυξιακής ναυτιλιακής πολιτικής απαιτεί την εξασφάλιση της ποιότητας και των συνθηκών του εργασιακού περιβάλλοντος καθώς και των δικαιωμάτων των εργαζομένων, μέσα από ρήτρες, πλαίσιο κανόνων και μηχανισμούς ελέγχων και λογοδοσίας. Παράλληλα απαιτείται η συνεχής υποστήριξη των εργαζομένων του κλάδου ως προς την συνεχή επανεκπαίδευση και δια βίου τεχνολογική κατάρτιση προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις ραγδαίες ταχύτητες των τεχνολογικών και ψηφιακών εξελίξεων.

– Εξέλιξη της πρακτικής και θεωρητικής εκπαίδευσης των σπουδαστών των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού, το κόστος λειτουργίας των οποίων καλύπτεται ως επί το πλείστον από εισφορές των πλοίων. Αξιοποίηση του εξαιρετικά σημαντικού ακαδημαϊκού και ερευνητικού δυναμικού που διαθέτει η Ελλάδα, με διεθνή αναγνώριση, σε όλους τους κλάδους που αφορούν τη ναυτιλιακή τεχνολογία και τις επιστήμες.

- Ενίσχυση της διασύνδεσης της επιστημονικής κοινότητας και των κλάδων της καινοτομίας με τους φορείς της ναυτιλίας. Η συμβολή Ελλήνων επιστημόνων και τεχνικών θα είναι απαραίτητη για την υλοποίηση του προγράμματος της ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου.

Νησιωτική Πολιτική

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με έντονο πολυνησιωτικό χαρακτήρα, καθώς η συνολική έκταση των νησιών καλύπτει το 18,7% της συνολικής επιφάνειας της χώρας και ο πληθυσμός τους (απογραφή 2011) αντιστοιχεί στο 15,1% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.

Τα νησιά μας αδιαμφισβήτητα παρουσιάζουν πλεονεκτήματα που σχετίζονται κυρίως με το φυσικό κάλος και την ελκυστικότητά τους, την ιδιαίτερη πολιτισμική και πολιτιστική κληρονομιά τους, την μακρόχρονη παράδοση φιλοξενίας και την προσαρμοστικότητα των κατοίκων τους. Ως συνέπεια όμως των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, που συνοψίζονται με τον όρο «νησιωτικότητα», τα ελληνικά νησιά αντιμετωπίζουν διαχρονικά δυσκολίες και προκλήσεις, που αφορούν, μεταξύ άλλων, στην απομόνωση και τη δυσκολία προσβασιμότητας, στην πληθυσμιακή απομείωση και γηρασμό, στην μη απρόσκοπτη και αποτελεσματική παροχή υγειονομικής περίθαλψης, στον άναρχο πολεοδομικό σχεδιασμό και την επιβάρυνση του περιβαλλοντικά ευαίσθητου οικοσυστήματός τους, στην ανεπάρκεια των υποδομών και των συστημάτων ύδρευσης και διαχείρισης αποβλήτων, στις περιορισμένες επιλογές απασχόλησης και επιχειρηματικής δραστηριότητας πέραν του τουρισμού και φυσικά στην ανασφάλεια που βιώνουν ιδιαίτερα τα μικρότερα και απομακρυσμένα νησιά, όπως λόγω της προσπάθειας επιρροής και εκφοβισμού τους από τρίτα κράτη με τα οποία βρίσκονται πολύ κοντά.

Συγκεκριμένες πολιτικές στήριξης της νησιωτικότητας:

• Εφαρμογή της «ρήτρας νησιωτικότητας», για κάθε νομοθετική ρύθμιση που αφορά άμεσα ή έμμεσα τα ελληνικά νησιά.
• Μετεξέλιξη της σημερινής Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής σε ένα σύγχρονο διυπουργικό φορέα άσκησης επιτελικού σχεδιασμού για τη νησιωτική πολιτική.
• Σύσταση Ερευνητικού Ινστιτούτο Νησιωτικής Πολιτικής, που θα υποστηρίζει σε επίπεδο τεχνογνωσίας και επιστημονικής τεκμηρίωσης τόσο το Υπουργείο όσο και τις νησιωτικές περιφέρειες.
• Εξειδίκευση μέτρων ενίσχυσης της συνοχής των νησιών με κριτήριο το επίπεδο νησιωτικότητας (μέγεθος, αριθμός κατοίκων, βαθμός απομόνωσης, γεωστρατηγική σημασία κλπ.
• Δημιουργία Οργανισμού Νησιωτικών Μεταφορών, σε επιτελικό επίπεδο,  ώστε να οργανωθεί αποτελεσματικά ο προγραμματισμός, ο σχεδιασμός, ο συντονισμός, και η παρακολούθηση του συγκοινωνιακού έργου όλων των μέσων μαζικής μεταφοράς, θαλασσίων και αεροπορικών και χερσαίων στον νησιωτικό χώρο.
• Επέκταση του μέτρου του Μεταφορικού Ισοδύναμου (Μ.Ι.) και στους ναύλους των οχημάτων (συμπεριλαμβανομένων και των Ι.Χ. οχημάτων)
• Εισαγωγή μίας νέας πολιτικής πρόταση, του «Υγειονομικού Ισοδυνάμου» (κατά αντιστοιχία του «Μεταφορικού Ισοδυνάμου») στα ελληνικά νησιά ως ένα πακέτο πολιτικών για την άμβλυνση των αντικειμενικών ανισοτήτων μεταξύ των νησιών και της ηπειρωτικής χώρας σε ότι αφορά στις παρεχόμενες δημόσιες υπηρεσίες υγείας.   

---

[13] Οι προτάσεις για τη Ναυτιλία έχουν λάβει υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Ελλάδα και Ναυτιλία σε κοινή ρότα ανανέωσης  του ακτοπλοϊκού στόλου , βιώσιμη ανάπτυξη και άλλες προκλήσεις στην πορεία προς το 2040», συνέταξε το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος στο πλαίσιο της συμμετοχής του  στη σύνταξη της Λευκής Βίβλου για την Ελλάδα το 2040, μετά από πρόσκληση της Επιτροπής «Ελλάδα 2021»