Ηλεκτρονική Υπηρεσία Υποστήριξης μελών & φίλων

1.Πολιτική ασφάλειας

Η Αστυνομία αποτελεί σημαντικό πυλώνα του δημοκρατικού πολιτεύματος και εγγύηση της τήρησης του κράτους δικαίου σε μία ευνομούμενη πολιτεία. Το ΠΑΣΟΚ διαχρονικά με τις πολιτικές του συνέβαλε στον εκδημοκρατισμό της Ελληνικής Αστυνομίας, καθιστώντας την από φόβητρο και διώκτη τόσο κατά την διάρκεια της Χούντας αλλά και κατά την προδικτατορική και πρώιμη μεταπολιτευτική περίοδο, σε υπηρεσία υποστηρικτική προς τον πολίτη, με γνώμονα την εμπέδωση του αισθήματος ασφαλείας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Σε μία δημοκρατική κοινωνία η Αστυνομία οφείλει να συνδυάζει τόσο την τήρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών, όσο και την αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας. Αυτό το επιτυγχάνει με τα εξής μέσα:

• Με συνολικό στρατηγικό σχέδιο με κατεύθυνση κυρίως την πρόληψη και όχι μόνο την εκ των υστέρων ανάληψη αποσπασματικών δράσεων.
• Με συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού τόσο σε επιχειρησιακά ζητήματα όσο και σε θέματα δικαιωμάτων και σεβασμού του πολίτη.
• Με επαρκή κοινωνική ανταπόκριση στις ανάγκες προστασίας ευάλωτων ομάδων, όπως πρόσφυγες, μετανάστες, άτομα με αναπηρία, ανήλικοι, Ρομά και εσχάτως οι γυναίκες με την έξαρση της έμφυλης βίας.
• Με διαφάνεια και λογοδοσία, ανοιχτή στην κοινωνία και τον δημοκρατικό έλεγχο των πεπραγμένων της.
• Με κανόνες στην εσωτερική της λειτουργία, περιθωριοποιώντας και καταπολεμώντας τη διαφθορά και τον κομματισμό, παθογένειες οι οποίες υπονομεύουν το αίσθημα αντικειμενικότητας και εμπιστοσύνης του πολίτη.
• Στελεχώνοντας τα αστυνομικά τμήματα με επάρκεια και θέτοντας στην εξυπηρέτηση του πολίτη το σύνολο των δυνάμεών της, χωρίς διακρίσεις και ειδική μεταχείριση.

Παρά τις άφθονες προεκλογικές διακηρύξεις της ΝΔ ότι η ασφάλεια θα είναι προτεραιότητα της νέας διακυβέρνησης, σήμερα  είναι εμφανές ότι η κυβέρνηση:

• Απέτυχε στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της έμφυλης βίας, της οπαδικής/αθλητικής βίας, αλλά και της μικρο-παραβατικότητας στα αστικά  κέντρα.
• Εργαλειοποίησε την ασφάλεια και τα προβλήματά της αναδεικνύοντας μονίμως ζητήματα με συντηρητικό ιδεολογικό στίγμα, με στόχο την επικοινωνιακή τους αξιοποίηση για συγκεκριμένα εκλογικά ακροατήρια.
• Εξετάζει την επανίδρυση της Αγροφυλακής, παρά την τραγική αποτυχία που σημείωσε ανάλογη κίνηση επί πρωθυπουργίας Κων/νου Μητσοτάκη.

Την ίδια ώρα, βρέθηκε στο στόχαστρο διεθνών οργανισμών, όπως η Επιτροπή για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά και εθνικών ανεξάρτητων αρχών, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη.

Στην τελευταία Έκθεση Αξιολόγησης της GRECO για την Ελλάδα, η πλειονότητα των συστάσεων (9 από τις 17) αφορά τον τρόπο οργάνωσης, λειτουργίας και δράσης της Ελληνικής Αστυνομίας. Στην ‘Έκθεση επισημαίνεται μία σειρά από ζητήματα που αφορούν:

• Την Στρατηγική Ακεραιότητας ενάντια στην διαφθορά στην Αστυνομία, τον Κώδικα Δεοντολογίας, και την ασάφεια ως προς το ποιες παράλληλες δραστηριότητες μπορεί να έχει ένας Αστυνομικός,
• Ένα δίκαιο οικονομικό σύστημα επιβράβευσης των υπερωριών και κατανομής σε βάρδιες
• Ενίσχυση εγγυήσεων και διαφάνειας των δημοσίων καταγγελιών που αφορούν την ΕΛ.ΑΣ.
• Διαχρονικά μεροληπτική συμπεριφορά της Αστυνομίας, ιδίως εις βάρος αλλοδαπών πολιτών και Ρομά.

Στην ετήσια έκθεσή του για το 2021, ο Συνήγορος του Πολίτη αναφέρει ότι δέχθηκε συνολικά 308 υποθέσεις για το 2020, αυξημένες κατά 17% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος αναφοράς.

2. Ένα νέο δημοκρατικό και αποτελεσματικό πλαίσιο για την Αστυνομία

Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής προτείνει μια σειρά από ευρύτερες αλλά και συγκεκριμένες πολιτικές ικανές να αλλάξουν τόσο τις εντυπώσεις όσο και κυρίως την δομή και την αποστολή της Αστυνομίας στην προστασία και εξυπηρέτηση του πολίτη:

1. Άμεση συμμόρφωση της Ελληνικής Αστυνομίας στις συστάσεις της αρμόδιας Επιτροπής για την καταπολέμηση της διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης και ένταξη της Ελληνικής Αστυνομίας στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς

• Ουσιαστική αναβάθμιση της εκπαίδευσης των Ελλήνων Αστυνομικών, σε επίπεδο Αστυνομικής Ακαδημίας και Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας. Κατοχύρωση της διαρκούς μετεκπαίδευσης των Ελλήνων Αστυνομικών και απόκτηση επιχειρησιακών δεξιοτήτων. Απαραίτητη προϋπόθεση για την απόκτηση ετοιμότητας είναι η ουσιαστική ενίσχυση του στόλου μηχανοκίνητων οχημάτων και εκσυγχρονισμός του αστυνομικού εξοπλισμού.

• Θέσπιση κοινών και σταθερών κριτηρίων για την πρόσληψη αστυνομικών και κατάργηση του κατακερματισμού στον τρόπο προσλήψεων που διευκολύνει την αναξιοκρατία και τα ρουσφέτια.

• Σύσταση μόνιμου και αυτόματου μηχανισμού εποπτείας και κατανομής του αστυνομικού προσωπικού στις αστυνομικές υπηρεσίες σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο. Θέσπιση αξιοκρατικού και δίκαιου συστήματος αποσπάσεων, μετατάξεων και μεταθέσεων στο εσωτερικό της Ελληνικής Αστυνομίας με μοριοδότηση βάσει προκαθορισμένων κριτηρίων.

• Άρση μισθολογικών αδικιών και στρεβλώσεων και αποκατάσταση της εργασιακής αξιοπρέπειας των Ελληνίδων και Ελλήνων αστυνομικών. Εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων που αφορούν εργασιακά και μισθολογικά δικαιώματα των αστυνομικών. Αναγνώριση της επικινδυνότητας του αστυνομικού επαγγέλματος

• Καθιέρωση διαφανούς ρυθμιστικού πλαισίου για την υπηρεσίας φύλαξης ευπαθών στόχων από το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας. Κατάργηση της πελατειακής εξυπηρέτησης διαφόρων ατόμων και ομάδων μέσω της διάθεσης αστυνομικού προσωπικού σε θέσεις χωρίς πραγματική ανάγκη και με «καθήκοντα» που τελικά υποβιβάζουν και προσβάλλουν την αποστολή τους.

• Κατάργηση της Ομάδας Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και απορρόφηση των Ειδικών Φρουρών στις μάχιμες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας

• Ενίσχυση της συνεργασίας Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και Συνηγόρου του Πολίτη στο πλαίσιο του Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Αστυνομικής Αυθαιρεσίας με γνώμονα τη ταχεία αναφορά και διεκπεραίωση περιστατικών αστυνομικής αυθαιρεσίας

• Τακτική ενημέρωση της Εθνικής Αντιπροσωπείας από την ηγεσία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και της Ελληνικής Αστυνομίας για τα πεπραγμένα της, όπως θα καταγράφονται σε Ετήσιες Εκθέσεις

1. Εκ νέου κατάρτιση και υλοποίηση συνολικού και ρεαλιστικού σχεδίου καταπολέμησης της έμφυλης βίας, με τη θέσπιση διαδικασιών άμεσης αναφοράς και επέμβασης σε σχετικές καταγγελίες.

11)  Η αντιμετώπιση παραβατικών και κακοποιητικών συμπεριφορών δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην λογική της διαρκούς αστυνόμευσης και επέκτασης των μηχανισμών καταστολής. Την ίδια στιγμή χρειάζονται νέες Δομές Προστασίας και Επανένταξης (κακοποιημένες γυναίκες - παιδιά, μειονότητες, κλπ), σε συνδυασμό με την χάραξη και εφαρμογή μιας σωφρονιστικής πολιτικής με πρωτοβουλίες της επιστημονικής κοινότητας και της Κοινωνίας των Πολιτών.

3. Φυλακές

Το καλοκαίρι του 2019 η αρμοδιότητα των φυλακών μεταφέρθηκε στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, παρά τις επιφυλάξεις της παράταξής μας και σε αντίθεση με τα κρατούντα στις δημοκρατικές χώρες όπου  παραδοσιακά η αντι-εγκληματική πολιτική ανήκει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Η μεταφορά της συγκεκριμένης αρμοδιότητας στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη είχε ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη ενίσχυση της καταστολής στο πεδίο του σωφρονισμού σε βάρος των εναλλακτικών της κράτησης μέτρων και κατ’ επέκταση της κοινωνικής επανένταξης των κρατουμένων.  Ενδεικτικά αναφέρουμε :

• Την επ’ αόριστον αναστολή της κοινωφελούς εργασίας, με νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, αντί να αναληφθούν πρωτοβουλίες για τον εξορθολογισμό της σχετικής νομοθεσίας, την ενδυνάμωση του θεσμού και των αρμόδιων για την εφαρμογή του δημοτικών υπηρεσιών.
• Την  de facto κατάργηση της Ηλεκτρονικής Επιτήρησης (“βραχιολάκι”) και την υποβάθμιση του θεσμού  της ημιελεύθερης διαβίωσης, παρά τον σχεδιασμό στο παρελθόν για πιλοτική εφαρμογή στις φυλακές Κορυδαλλού.
• Τους περιορισμούς στη χορήγηση αδειών στους κρατούμενους (ν. 4760/2020) καθώς και τους περιορισμούς (ειδικά την περίοδο της πανδημίας) στις επικοινωνίες του κρατούμενου με την οικογένεια και την κοινωνία, που αποτελούν βασική παράμετρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ομαλής επανένταξης. Η παράταξή μας πρότεινε συγκεκριμένη ρύθμιση για τον αποσυνωστισμό των φυλακών, με ειδικά κριτήρια. Ωστόσο τα προληπτικά κατά του κορωνοϊού μέτρα επικεντρώθηκαν στην εύκολη λύση, δηλαδή σε περιορισμούς των δικαιωμάτων των κρατουμένων.
• Οι περιορισμοί στις προϋποθέσεις και άρα μεταγωγές στις αγροτικές φυλακές, με αποτέλεσμα να ερημώσουν οι φυλακές αυτές, ενώ υπάρχει υπερπληθυσμός στις κοινές φυλακές.

• Αναξιοκρατία στην πλήρωση καίριων θέσεων διοίκησης, με αυθαίρετες τοποθετήσεις υπαλλήλων και χωρίς τη νόμιμη διαδικασία κρίσεων. Σειρά μάλιστα, πρόσφατων δικαστικών αποφάσεων δικαίωσαν πρώην διευθυντικά στελέχη της υπηρεσίας που είχαν απομακρυνθεί παρανόμως από τις θέσεις τους. Πρόκειται για σαφή αποδοκιμασία εκ μέρους της δικαιοσύνης των μεθόδων που επέλεξε η κυβέρνηση αντί να προχωρήσει στην νόμιμη διαδικασία κρίσεων.

• Την χρόνια κόπωση των εργαζομένων στις φυλακές, η οποία υπό τις συνθήκες της πανδημίας έφτασε στα όριά της. Στους εργαζόμενους έχει επικρατήσει η εντύπωση της παντελούς απαξίωσης του έργου τους. Αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο και στις συνθήκες διαβίωσης και τα δικαιώματα των κρατουμένων και εν τέλει δυναμιτίζει κάθε τυχόν προσπάθεια αποτελεσματικής αντι-εγκληματικής πολιτικής.
• Την πολυετή καθυστέρηση ολοκλήρωσης της διαδικασίας διορισμού των επιτυχόντων της προκήρυξης 6Κ/2018 (έγινε μόλις πρόσφατα, 4 χρόνια μετά).
• Η μεταφορά των φυλακών Κορυδαλλού αναμένεται να καθυστερήσει πολύ περισσότερο από όσο η κυβέρνηση εξήγγειλε αρχικά. Και αυτό παρότι έγιναν αυθαίρετα προπαρασκευαστικές πράξεις για τη μετεγκατάσταση του συγκροτήματος Κορυδαλλού χωρίς την αναθεώρηση του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Καταστημάτων Κράτησης, το οποίο είχε εκπονηθεί το 2001, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, ενέργεια που προηγείται εκ του νόμου της κατασκευής νέας φυλακής ή της μεταφοράς υπάρχουσας.
• Εκκρεμεί η θέσπιση ειδικού ένδικου μέσου για τις συνθήκες κράτησης στα σωφρονιστικά καταστήματα, λόγος για τον οποίο καταδικάζεται η χώρα τα τελευταία χρόνια στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και πληρώνει υπέρογκα ποσά σε πρόστιμα.

Η παράταξή μας έχει επισημάνει την αποδυνάμωση, και κατά συνέπεια απαξίωση, του θεσμού των Αγροτικών Φυλακών (εικόνα που δεν αναμένεται να αλλάξει παρά την πρόσφατη διεύρυνση των προϋποθέσεων μεταγωγής κρατουμένων που εκτίουν ποινές φυλάκισης με το άρθρο 29 του ν.4937/2022).  Η αποδυνάμωση των Αγροτικών Φυλακών σε συνδυασμό με την  υποβάθμιση των εναλλακτικών της κράτησης μέτρων, έχουν απομακρύνει το σωφρονιστικό μας σύστημα από τον στόχο της ομαλής κοινωνικής επανένταξης.

Για την ασφάλεια στις φυλακές, το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής έχει τονίσει ότι η ασφάλεια στις φυλακές πραγματώνεται μόνο με όρους δυναμικής ασφάλειας, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, που είναι διαφορετικό από την διεύρυνση της καταστολής.

Χρειάζεται πρόληψη - ορθολογική κατανομή κρατουμένων - διοικητική αναδιοργάνωση και αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού και μόνο σε αξιοπρεπείς, κατάλληλες συνθήκες, χωρίς υπερπληθυσμό.

Για το σύνολο των ανωτέρω ζητημάτων το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής έχει μεν καταθέσει πλήθος ερωτήσεων στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, ουδέποτε όμως έλαβε κάποια απάντηση που να δείχνει ότι η κυβέρνηση προτίθεται να εκπονήσει ένα σοβαρό, συνεκτικό και αποτελεσματικό σχέδιο για το σωφρονιστικό σύστημα

Το έλλειμμα ενός τέτοιου σχεδιασμού το επιβεβαιώνει και το Συμβούλιο της Ευρώπης με πρόσφατη απόφασή του με την οποία καλεί τις Αρχές να υποβάλουν μια συνολική αξιολόγηση για τον αντίκτυπο των μεταρρυθμίσεων αυτών στον υπερπληθυσμό των φυλακών και να παράσχουν συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την αντιμετώπιση του ζητήματος.

4.Προτάσεις/στόχοι για ένα σύγχρονο σωφρονιστικό σύστημα

1. Επιστροφή της αντι-εγκληματικής πολιτικής και των φυλακών στο φυσικό τους χώρο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και αναχαίτιση του φαινομένου του υπερπληθυσμού.
2. Ενίσχυση της διαδικασίας μεταφοράς αλλοδαπών κρατουμένων για έκτιση της ποινής στη χώρας τους.

• Μείωση της υποτροπής και διασύνδεση των αποφυλακισθέντων με την αγορά εργασίας. Επανένταξη και συντονισμένα προγράμματα εκπαίδευσης, επιμόρφωσης, επαγγελματικής εκπαίδευσης, αθλητισμού και ψυχαγωγίας σε  όλες τις φυλακές. Πρόσβαση φοιτητών κρατουμένων, για λόγους σπουδών, και λοιπών κρατουμένων σε υπηρεσίες διαδικτύου.
• Επένδυση στα εναλλακτικά μέτρα της κράτησης με την ενεργοποίηση του θεσμού της κοινωφελούς εργασίας και την επέκταση εφαρμογής του μέτρου της ηλεκτρονικής επιτήρησης. Ενίσχυση Υπηρεσιών Κοινωνικής Αρωγής Ενηλίκων και Ανηλίκων
• Έμφαση στην εκπαίδευση, την ψυχοκοινωνική στήριξη κρατουμένων και την απεξάρτηση στις φυλακές. Ενίσχυση της επικοινωνίας του κρατουμένου με το οικογενειακό περιβάλλον
• Νομοθετική πρόβλεψη του αποτελεσματικού ενδίκου βοηθήματος για την προστασία από τις γενικές συνθήκες κράτησης.
• Ενίσχυση Αγροτικών Φυλακών με περισσότερους κρατουμένους και υλικοτεχνικής υποδομή
• Ενίσχυση της προστασίας της Υγείας στις φυλακές. Πρόσληψη μόνιμων ιατρών και λοιπού νοσηλευτικού προσωπικού
• Ενίσχυση της σωφρονιστικής διοίκησης με μόνιμους μηχανισμούς επιμόρφωσης.
• Ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας στις φυλακές και νόμιμη διαδικασία κρίσεων των διευθυντικών στελεχών των φυλακών.  Ενίσχυση της ορθής κρίσης του αποφασίζοντος οργάνου για τις μεταγωγές και τη χορήγηση αδειών. Επανεξέταση του ισχύοντος πλαισίου για την διοικητική διερεύνηση περιστατικών αυθαιρεσίας υπαλλήλων – κωδικοποίηση και εξορθολογισμός.

1. Αντιμετώπιση της Βίας κατά των Γυναικών

Ο όρος γυναικοκτονία επιβάλλεται να καθιερωθεί στην ελληνική νομοθεσία. Είναι παραπάνω από αναγκαίο να κατονομαστεί η δολοφονία των γυναικών επειδή είναι γυναίκες, ως γυναικοκτονία, καθώς αυτό σηματοδοτεί με σαφήνεια μια εγκληματική πράξη, δηλώνοντας φόνο εκ προμελέτης με αμετάκλητες συνέπειες τόσο για το θύμα, όσο και το δράστη. Μέσω της γλώσσας και του συγκεκριμένου όρου όχι μόνο έρχεται στο προσκήνιο ένα ακραίο κοινωνικό φαινόμενο, αλλά παράλληλα επιτυγχάνεται η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης απέναντι σε κυρίαρχες αντιλήψεις, κοινωνικές νόρμες και εδραιωμένα στερεότυπα της πατριαρχικής εξουσίας.

Στρατηγική πρόληψης της έμφυλης βίας, στην οποία θα περιγράφεται ο ρόλος κάθε φορέα και θα προκύπτει ένα βασικό πλαίσιο δράσεων και παρεμβάσεων σε διαφόρους τομείς.

Σεξουαλική παρενόχληση και βία στον κυβερνοχώρο.

Η δραματική αύξηση της βίας κατά των γυναικών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο καταδεικνύουν πως απαιτούνται πρόσθετες παρεμβάσεις προκειμένου να αντιμετωπιστεί:
- Η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο
- Η διαδικτυακή παρακολούθηση
- Οι παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής
- Η καταγραφή και ανταλλαγή εικόνων σεξουαλικής επίθεσης
- Ο εξ αποστάσεως έλεγχο ή την παρακολούθηση (συμπεριλαμβανομένων των εφαρμογών κατασκοπείας / "spy apps")
- Οι απειλές και εκκλήσεις για άσκηση βίας
- Η σεξιστική ρητορική μίσους
- Βία μεταξύ συντρόφων (Το 22% των γυναικών εκτιμάται ότι έχει πέσει θύμα σωματικής και/ή σεξουαλικής βίας και το 43% έχει βιώσει ψυχολογική βία. Η πλειοψηφία αυτών των περιστατικών δεν καταγγέλλεται).
- Προτείνουμε τη λήψη άμεσων μέτρων για την προστασία των θυμάτων ενδοσυντροφικής βίας, μέτρα που θα βοηθούν τα θύματα να επιτύχουν οικονομική ανεξαρτησία, επιτρέποντας στις γυναίκες να εγκαταλείψουν καταχρηστικές και βίαιες σχέσεις.

Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών:

- Ειδικά σχεδιασμένα παιχνίδια για την ενίσχυση των αντιστάσεων των νέων στη βία κάθε μορφής, που θα χρησιμοποιηθούν ως εκπαιδευτικό υλικό σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης

- Ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις δημόσιες πολιτικές για την Τεχνητή Νοημοσύνη προκειμένου να ενσωματώσουμε την γυναικεία οπτική στην ανάπτυξη των νέων αλγορίθμων: από τον τρόπο που ένα σύστημα ΤΝ «βλέπει» το γυναικείο σώμα για να κάνει ιατρικές διαγνώσεις ως τα κριτήρια που αξιολογούνται ως θετικά, σε μια υποψηφιότητα για κάποια θέση εργασίας.