Ηλεκτρονική Υπηρεσία Υποστήριξης μελών & φίλων

Ο Πολιτισμός μας είναι καθοριστικό στοιχείο της ελληνικής ταυτότητας. Ως δημιουργία, ως έκφραση ελευθερίας, ως συστατικό στοιχείο της Δημοκρατίας. Αποτυπώνει τον τρόπο ζωής των Ελλήνων σε όλες του τις αποχρώσεις – συναισθηματικές και υλικές. Η ενίσχυση της πολιτιστικής έκφρασης των Ελλήνων πολιτών καθώς και η σταθερή ενθάρρυνση στη συμμετοχή και βίωση των πολιτιστικών αγαθών, είναι πρωταρχικό στοιχείο της ποιότητας ζωής.

Η προστασία και η ανάδειξη του πολιτισμικού αποθέματος και η στήριξη και προβολή της σύγχρονης δημιουργίας αποτελούν βασικούς άξονες αναφοράς των προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων. Αποτελεί μεγάλη αναπτυξιακή δύναμη της χώρας μας και ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ενισχύει την κοινωνική συνοχή, βελτιώνει την ποιότητα της ζωής και συμβάλλει στην αυτογνωσία των πολιτών. Για αυτό από την πρώτη στιγμή δημιουργίας του, το ΠΑΣΟΚ έδωσε μεγάλη σημασία και προτεραιότητα στην ενίσχυση του πολιτισμού, την αναβάθμιση των υπηρεσιών του και την ευρεία διάδοση των αγαθών του.

1. Η πολιτιστική κληρονομιά

Η πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας είναι το πλέον αναγνωρίσιμο στοιχείο της ταυτότητάς μας παγκοσμίως. Η ανάδειξη και προβολή της συνεπάγεται ανάδειξη και προβολή του σημαντικού ρόλου των Ελλήνων στον Ευρωπαϊκό και δυτικό πολιτισμό. Παράλληλα η πολιτιστική κληρονομιά συμβάλλει αναπτυξιακά στην εξωστρέφεια, την επισκεψιμότητα και τον τουρισμό. Επιπρόσθετα ενισχύει την οικονομική δραστηριότητα τοπικών κοινωνιών. Δυστυχώς μέχρι σήμερα η ανάπτυξη αυτή παραμένει ανισοβαρής. Το μουσείο της Ακρόπολης και ο ιερός βράχος της Αθήνας προσελκύουν ετησίως τόσους επισκέπτες, όσους όλα τα υπόλοιπα αρχαιολογικά αξιοθέατα της χώρας.

Η ανάγκη αναμόρφωσης του συνόλου των εποπτικών μηχανισμών των μνημείων μας, θα πρέπει να έχουν έναν κύριο στόχο: Να συνδέσουν τα μνημεία με την αληθινή ζωή, να τα καταστήσουν ζωντανά και να επαναπροσδιορίσουν μια βιωματική σχέση μεταξύ μνημείων - τοπικών κοινωνιών και επισκεπτών.

Η ανάδειξη και προβολή της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και η σύνδεσή της με την τοπική κοινωνία και οικονομία ισχυροποιεί και προβάλλει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου, ενώ παράλληλα συμβάλει στην ισόρροπη ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας. Σε αυτή την προοπτική έχουν ιδιαίτερη σημασία

• Η συνέχιση του προγράμματος εκσυγχρονισμού και βελτίωσης των υποδομών (μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία) και η ουσιαστική αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών

• Η δημιουργία και η διάθεση επώνυμων πολιτιστικών-τουριστικών προϊόντων

• Η ανάπτυξη των ψηφιακών εφαρμογών

• Οι συνέργειες στο πλαίσιο ολοκληρωμένων περιφερειακών προγραμμάτων

• Η διαμόρφωση του κατάλληλου θεσμικού και διαχειριστικού πλαισίου που να ενθαρρύνει και να στηρίξει την ολική προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ένταξή της στη σύγχρονη ζωή.

Προς την κατεύθυνση αυτή προτείνουμε τις εξής δράσεις:

1. Πιστοποίηση και δραστική βελτίωση υποδομών του συνόλου των αρχαιολογικών μας χώρων.
2. Δημιουργία υποδομών σε αναδυόμενα μνημεία που βρίσκονται υπό αναστήλωση, με ιδιαίτερη έμφαση στα αρχαία θέατρα, ως μνημεία πολυσυλλεκτικά.
3. Σύνδεση των μνημείων με τουριστικές διαδρομές βιωματικού χαρακτήρα, όπου θα αναδεικνύεται το σύνολο της τοπικής ταυτότητας και των προϊόντων ενός τόπου.
4. Εφαρμογή ψηφιακών τεχνολογιών στους τρόπους πρόσβασης στα μνημεία, (καθολική εφαρμογή ψηφιακών εισιτηρίων, ψηφιακή εφαρμογή συμπερίληψης του συνόλου των μνημείων με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, κλπ).
5. Κατοχύρωση και πιστοποίηση της ιδιότητας του αρχαιοφύλακα.
6. Ενίσχυση των αρχαιολογικών ανασκαφών και  επίλυση ζητημάτων των αρχαιολόγων. 
7. Νέα μουσειακή πολιτική, νέα κριτήρια επιλογής διευθυντών μουσείων, αναβάθμιση επαρχιακών μουσείων με νέες τεχνολογίες, ώστε να πάψουν να είναι αποθήκες ευρημάτων. Νέα σύγχρονα μουσεία, ως χώροι γνώσης και ψυχαγωγίας.

2. Ψηφιακός πολιτισμός

Η ψηφιακή αποτύπωση του Πολιτισμού δημιουργεί συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας. Η χώρα μας έχει άπειρες δυνατότητες σε αυτό το πεδίο, λόγω μεγάλου πολιτιστικού αποθέματος.

Η χρήση των νέων τεχνολογιών επιτρέπει τη δικτύωση και διάδραση πόλεων και περιφερειών μέσω ενός ψηφιακού Πολιτιστικού Χάρτη, ο οποίος θα έχει ρόλο στην διαμόρφωση συγκεκριμένων προγραμμάτων και δράσεων.

Η ανοικτή πρόσβαση στην πληροφορία επιτρέπει τη δημιουργία ψηφιακών πολιτιστικών εφαρμογών προς όφελος του τουρισμού, των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών (στις οποίες περιλαμβάνονται και τα μουσεία, η παραγωγή πιστών αντιγράφων ή εμπνευσμένων προϊόντων κλπ) και της ελεύθερης καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Η ψηφικοποίηση περιεχομένου (ψηφιακές βιβλιοθήκες, πολιτιστικό απόθεμα) πρέπει να ενισχυθεί και να συνδυαστεί με την αποτελεσματική προβολή της σύγχρονης δημιουργίας.

Θέλουμε ανάπτυξη  πολιτιστικών εφαρμογών ώστε:

1. Να μπορεί ο πολιτισμός να φτάνει σε όλους και ιδιαίτερα σε πολίτες που δεν έχουν πρόσβαση είτε λόγω απόστασης είτε λόγω οικονομικών δυνατοτήτων.
2. Να δημιουργούνται δράσεις ακόμα πιο φιλικές στους νέους που χειρίζονται και αντιλαμβάνονται άμεσα τη γλώσσα της τεχνολογίας.
3. Να δημιουργούνται δράσεις ενσωμάτωσης μεταναστών, προσφύγων, μειονοτικών ομάδων κάθε λογής.
4. Να δημιουργούνται πολιτιστικά αγαθά προσβάσιμα σε ΑΜΕΑ ώστε να μειώνεται ο κοινωνικός αποκλεισμός

3. Σύγχρονη δημιουργία

Πιστεύουμε στον πολιτισμό μας και τη δύναμή του γιατί πιστεύουμε στους καλλιτέχνες μας. Πιστεύουμε στο ταλέντο τους, στις δυνατότητές τους και γνωρίζουμε ότι παλεύουν μόνοι ενάντια  στη γραφειοκρατία και την αβεβαιότητα.

Στήριξη στον Πολιτισμό σημαίνει στήριξη των καλλιτεχνών μας.

Μόνο έτσι θα έχουμε έναν Πολιτισμό υψηλού επιπέδου στον τόπο μας.

Για αυτό και καταθέτουμε όχι απλώς προτάσεις αλλά διαμορφώνουμε μια συνολική πολιτική πολιτισμού.

Ενίσχυση για μας της σύγχρονης δημιουργίας, σημαίνει πρωτίστως ενίσχυση των επαγγελματιών του Πολιτισμού. Χωρίς επαγγελματίες καλλιτέχνες, κατοχυρωμένους, με ισχυρά εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, δεν μπορούμε να έχουμε πολιτισμό υψηλού επιπέδου στη χώρα μας, που να σταθεί ισότιμα δίπλα στην παγκόσμια δημιουργία.

Για το σκοπό αυτό προτείνουμε μία σειρά άμεσων ενεργειών:

1. Κατοχύρωση των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων, σε ασφαλιστικό και εργασιακό επίπεδο: Ηθοποιών, χορευτών, σκηνοθετών, σεναριογράφων, συγγραφέων, ζωγράφων, γλυπτών, εικαστικών, μουσικών, συνθετών, τραγουδιστών, στιχουργών, και όλων των καλλιτεχνικών ειδικοτήτων και τεχνικών.
2. Κατοχύρωση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης ισότιμα σε όλες τις καλλιτεχνικές ειδικότητες με πτυχία αναγνωρισμένης ισοτιμίας με αντίστοιχα άλλων επαγγελμάτων.
3. Αναβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, (θέατρο, χορός, κλπ).
4. Ενίσχυση του θεσμού των καλλιτεχνικών συλλογικών συμβάσεων, άμεση έναρξη διαλόγου για καθορισμό κατώτατων αμοιβών στους καλλιτεχνικούς κλάδους.
5. Ενίσχυση των φορέων διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων των δημιουργών. Τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα αποτελούν αναπόσπαστο περιουσιακό δικαίωμα των δημιουργών στα έργα τους και κίνητρο δημιουργίας.

Ταυτόχρονα προτείνουμε μια σειρά θεσμικών παρεμβάσεων που θα αφορούν:

1. Ένα νέο πλαίσιο πολιτιστικής χορηγίας από εταιρείες, ιδιώτες και άλλους φορείς που θέλουν να ενισχύσουν την πολιτιστική δημιουργία.
2. Νέο πλαίσιο επιλογής καλλιτεχνικών διευθυντών στους κρατικούς και εποπτευόμενους πολιτιστικούς φορείς, με αδιάβλητα κριτήρια και αιτιολογημένες αποφάσεις.
3. Νέο νόμο για την Κινηματογραφική παραγωγή που θα καθορίζει ξανά το ρόλο του ΕΚΚ σε σχέση με το ΕΚΟΜΕ και την ενδυνάμωση της Ελληνικής κινηματογραφικής παραγωγής σε όλα τα επίπεδα: εκμετάλλευσης και διανομής, αμοιβών, νέα πλαίσια χρήσης των ταινιών στις ψηφιακές πλατφόρμες προβολής, πνευματικών δικαιωμάτων, αλλά και την εξωστρέφεια της ελληνικής ταινίας, την εξαγωγή των ελληνικών ταινιών και την παράλληλη ενίσχυση των τηλεοπτικών σειρών σε επίπεδα διεθνών προδιαγραφών.
4. Αναμόρφωση του πλαισίου θεατρικών και πολιτιστικών επιχορηγήσεων, με κριτήρια αναπτυξιακά προς ενίσχυση της ελληνικής δημιουργίας, εξωστρέφειας και αξιοκρατίας. Θεσμική κατοχύρωση των τακτικών επιχορηγήσεων σε ποσόστωση επί του προϋπολογισμού του ΥΠΠΟΑ.

1. Πολιτιστική αποκέντρωση

Η συμμετοχή στα αγαθά του Πολιτισμού και η πολιτιστική παραγωγή ήταν όραμα του ΠΑΣΟΚ από τα πρώτα του χρόνια. Θεσμοί όπως τα Δη.Πε.Θε., τα πολιτιστικά φεστιβάλ στην περιφέρεια, οι πολιτιστικές πρωτεύουσες, τα έργα υποδομής στα περιφερειακά μουσεία, έδωσαν το στίγμα ενός Πολιτισμού που οφείλει να είναι κτήμα όλων των Ελλήνων. Συνεχίζουμε το όραμα της Μελίνας και όλων των υπουργών πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ που συνέβαλε όσο καμία κυβέρνηση στη θεσμική ενίσχυση του σύγχρονου Πολιτισμού και προτείνουμε:

1. Αναμόρφωση του ρόλου των Δη.Πε.Θε. Ενίσχυση σε επίπεδο στελέχωσης, υποδομών, αυτοτέλειας και οικονομικών. Ένα νέο θεσμικό πλαίσιο θα δώσει τη δυνατότητα να μετατραπούν σε πολυδύναμους πολιτιστικούς οργανισμούς της Ελληνικής περιφέρειας.

1. Ενίσχυση των τοπικών μουσείων, με δομές δικτύωσης, δυνατότητες συνεργειών με τον ιδιωτικό τομέα και ενίσχυση εξωστρέφειας.

1. Κατοχύρωση του λαϊκού πολιτισμού, της χειροτεχνίας, της λαϊκής και παραδοσιακής δημιουργίας, με κίνητρα στους ντόπιους καλλιτέχνες να δημιουργούν στον τόπο τους.

1. Αναβάθμιση υποδομών και πιστοποίηση θεατρικών και πολιτιστικών χώρων και θεάτρων της Περιφέρειας.

• Ενίσχυση των τοπικών φεστιβάλ. 

• Σχεδιασμός και υλοποίηση πολιτιστικών διαδρομών που θα συνδέουν την πολιτιστική κληρονομιά, τα τοπικά προϊόντα και ομορφιές της χώρας, τη σύγχρονη δημιουργία και εν γένει κάθε αξιοθέατο ενός τόπου και θα προσελκύουν επισκέπτες σε σταθερότερη βάση.

• Δημιουργία δικτύων τοπικής αυτοδιοίκησης-καλλιτεχνών-ντόπιων επαγγελματιών και επιστημόνων για την επίτευξη του ανωτέρω σκοπού.

• Δημιουργία φορέων διαχείρισης  (DMO) και παρακολούθησης των Πολιτιστικών διαδρομών για έλεγχο και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και της διαχείρισής τους.

Η στήριξη, η ενίσχυση και η προβολή της σύγχρονης δημιουργίας συνδέεται άμεσα με το νομικό πλαίσιο και τους φορείς που θα αναλάβουν αυτόν τον ρόλο. Ένα ζήτημα είναι ότι ανεξάρτητα από το ζήτημα των φορέων το σύστημα των επιχορηγήσεων και των οικονομικών ενισχύσεων στις τέχνες πρέπει να αλλάξει και να υιοθετηθεί μια διαδικασία αξιολόγησης ανάλογη με εκείνην των ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων: οι αρχές της διαφάνειας, του απολογισμού και της αξιολόγησης, της καινοτομίας, όπως επίσης τα αυστηρά και συγκεκριμένα κριτήρια, πρέπει να διασφαλίζουν την αμεροληψία και το κύρος αυτών των πολιτικών.

•         Η διεθνής προβολή του πολιτιστικού αποθέματος και της σύγχρονης δημιουργίας, δηλαδή η αναβάθμιση του ρόλου της πολιτιστικής διπλωματίας, μπορεί να αποφέρει πολλαπλά οφέλη για την χώρα και τους δημιουργούς. Ένα από τα μέσα που πρέπει να αξιοποιηθεί περισσότερο είναι οι μορφωτικές και πολιτιστικές συμφωνίες που μπορούν να ενθαρρύνουν και να πολλαπλασιάσουν τις ανταλλαγές, τις υποτροφίες και την προβολή της σύγχρονης δημιουργίας κάθε χώρας στο κοινό της άλλης.

• Η συνεργασία των δημόσιων φορέων με τους ιδιωτικούς πολιτιστικούς φορείς, τα ιδρύματα και τις συλλογικότητες της κοινωνίας των πολιτών, ο ρόλος των οποίων γίνεται όλο και πιο σημαντικός, πρέπει να αναπτυχθεί και να στηριχθεί με τη διαμόρφωση κατάλληλου θεσμικού πλαισίου.

Η πολιτιστική πολιτική σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και η σύνδεσή της με τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι συγχρόνως μια πρόκληση και ένα πεδίο πρωτοβουλιών και δράσεων για τις προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις. Σε αυτή την προοπτική έχουν ιδιαίτερη σημασία:

• η ένταξη της πολιτιστικής κληρονομιάς στη σύγχρονη ζωή της κοινότητας και η άρθρωσή της με τη σύγχρονη δημιουργία,

• η επεξεργασία και εφαρμογή ολοκληρωμένων πολιτιστικών – αναπτυξιακών σχεδίων που θα συνδέουν τον πολιτισμό και τον τουρισμό με την τοπική παραγωγή, την οικονομία και το περιβάλλον

• οι συνέργειες φορέων του δημοσίου με φορείς της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης και του ιδιωτικού τομέα

• η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και των επιχειρήσεων σε αυτή την προσπάθεια και η αποδοχή του επιδιωκόμενου αναπτυξιακού αποτελέσματος το οποίο θα θεωρούν δικό τους.

Συγχρόνως, η περαιτέρω ανάπτυξη και μετεξέλιξη του θεσμού των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων, η δημιουργία εργαστηρίων τεχνών και η στήριξη δημοτικών εκπαιδευτικών θεσμών (ωδεία, σχολές χορού, κλπ.), αλλά και η ενίσχυση της ερασιτεχνικής δημιουργίας μπορούν να έχουν καθοριστική συμβολή στην βιώσιμη τοπική-περιφερειακή πολιτιστική ανάπτυξη.

• Παιδεία και Πολιτισμός

Η πολιτική για τον πολιτισμό είναι άμεσα συναρτημένη με την παιδεία και την πολιτιστική λειτουργία όλων των βαθμίδων του εκπαιδευτικού συστήματος.

Πολιτιστική αποστολή της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να είναι η καλλιέργεια των νέων, η εξοικείωσή τους με την παράδοση και την ιστορία των τεχνών, με τα μνημεία και τα έργα της πολιτιστικής κληρονομιάς, με τα σύγχρονα έργα και τις γλώσσες κάθε τέχνης. Η ευαισθησία, η κατανόηση και η κριτική αποτίμηση των έργων τέχνης διευρύνει τη φαντασία και αναπτύσσει τις μαθησιακές ικανότητες των νέων ανθρώπων, την προσωπική έκφραση, τη δημιουργικότητα και την καινοτομία.

Έχει αποδειχθεί ότι η τέχνη ενισχύει τη φαντασία η οποία θεωρείται πρωταρχική δημιουργική δύναμη στον αιώνα της 4ης ψηφιακής επανάστασης. Ως εκ τούτου προτείνουμε:

1. Αναβάθμιση και αύξηση των καλλιτεχνικών σχολείων.
   1. Ενίσχυση της θεατρικής αγωγής ως πρακτική εκπαιδευτική δραστηριότητα στα σχολεία που σκοπό θα έχει να εξοικειώσει τα παιδιά και τους νέους με τις αξίες της συνεργατικότητας, της αποδοχής, της ενσυναίσθησης, της φιλίας, της ομαδικότητας, της γλωσσικής έκφρασης και χειρισμού του λόγου, της ανθρωπιάς.
   1. Αναβάθμιση και κατοχύρωση καλλιτεχνικών πτυχίων στους κλάδους που δεν ισχύει.
   1. Προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά και νέους, εκτός των ωρών του σχολείου, βασισμένα στις τέχνες και την επιστήμη.

• Πόροι και χρηματοδοτικά εργαλεία

Η χρηματοδότηση των ολοκληρωμένων σχεδίων πολιτιστικής ανάπτυξης πρέπει να συνδυάζει εθνικούς πόρους με:

• Ευρωπαϊκά προγράμματα (π.χ. Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις, Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων, πόρους από τους δημοτικούς – περιφερειακούς προϋπολογισμούς)

• Χορηγίες (χρειαζόμαστε νέο νόμο περί χορηγίας που να προσελκύει και όχι να διώχνει χορηγούς)
• Δυνατότητες χρηματοδότησης από πολίτες  ή ομάδες πολιτών (crowdfunding) (ο ισχύων απαρχαιωμένος νόμος περί εράνων πρέπει να επικαιροποιηθεί).
• Επίσης είναι αναγκαία η δημιουργία νέων τραπεζικών χρηματοδοτικών εργαλείων προκειμένου να τεθούν στη διάθεση των μικρών και ευέλικτων πολιτιστικών δημιουργικών βιομηχανιών (μόδα, design, οπτικοακουστικά κλπ) που αυξάνουν την απασχόληση και τις εξαγωγές.

Και δύο καινοτομίες:

(α) Πολιτιστική στέγη

Στη χώρα μας υπάρχουν εκατοντάδες εγκαταλελειμμένα κτήρια και πολλά υποβαθμισμένα σημεία στις πόλεις μας. Να δοθούν κίνητρα αλλαγής χρήσεως των παρατημένων κτηρίων σε χώρους πολιτιστικής δημιουργίας. Να δοθούν κίνητρα εύκολης και φτηνής εγκατάστασης επαγγελματιών των δημιουργικών τεχνών σε υποβαθμισμένα σημεία των πόλεων. Έχει αποδειχτεί ότι ο αυτοφυής “εξευγενισμός” (Gentrification) συμβάλλει σημαντικά στην αστική ανάπλαση και παράλληλα με αυτόν τον τρόπο δίνουμε  χώρο στους καλλιτέχνες μας να εκφραστούν και να παρουσιάσουν τα έργα τους.

(β) Πολιτιστική Διαχείριση  (Management).

Ενίσχυση της Πολιτιστικής διαχείρισης με επιμόρφωση των δυνατοτήτων των καλλιτεχνών στο πολιτιστικό επιχειρείν και ανάδειξη πολιτιστικών διαχειριστών, μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και κριτηρίων επιλογής, που θα δημιουργούν συνθήκες ανάπτυξης και βιωσιμότητας των πολιτιστικών οργανισμών και εταιρειών.